Sake czy to wódka? Czy to piwo? A może jednak wino? Jak wiele historii, niewiadomych i sekretów skrywa ten jeden wyraz. Niestety alkohol ten nie jest jeszcze tak popularny w Polsce, ale dobra informacja jest taka, że kuchnia japońska staje się kuchnią międzynarodową, dzięki czemu Sake znajduje coraz więcej zwolenników. Poniżej postaram się przybliżyć Wam historię Sake, jak powstaje, jakie są odmiany i jak najlepiej pić Sake.
Jestem pewny, że część z Was próbowała, druga część coś słyszała o narodowym rzemieślniczym trunku Japonii jakim jest Sake. Ja osobiście zakochałem się w Sake od pierwszego ,,zamoczenia ust”. Zaczynając swoją przygodę za barem w japońskiej Restauracji nie mogłem ominąć tego alkoholu szerokim łukiem. Dlatego wgłębiłem się w proces produkcji Sake i chciałbym z Wami podzielić się swoją wiedzą, a przy okazji namówić do częstszej degustacji tego alkoholu.
Sake jest terminem ogólnym obejmującym wszystkie napoje alkoholowe w Japonii. W tym artykule, natomiast przybliżę Wam termin japońskiego Sake, który Japończycy nazywają *Nihon-shu, co w tłumaczeniu oznacza japoński alkohol.
NIHON – kraina wznoszącego się słońca ,,Japonia”
SHU – alkohol
Sake jest Japońskim alkoholem produkowanym z białego, frezowanego (zmielonego, wypolerowanego) ryżu metodą fermentacji z zawartością alkoholu między 13% -20%. Lekko słodkie i lekko kwaśne z odczuwalnymi smakami mleka, zbóż i owoców.
Historia
Ryż, z którego powstaje Sake jest uprawiany w Chinach od ponad 7000 lat i od dawna ma zastosowanie w produkcji alkoholu. Główną cechą azjatyckiego browarnictwa jest wykorzystanie formy grzyba (pleśni), zamiast słodu, żeby otrzymać zacier. To Chiny są miejscem narodzin Sake, jak również całej metodyki związanej z jej produkcją.
Japońskie Sake ma historię sięgającą 2000 lat, podczas którego Japończycy stale doskonalili technikę warzenia. Historycznie Sake miało bliski związek z rolnictwem i rytuałami Shinto. Napój ten ofiarowano Bogom wraz z produktami rolnymi i żywnością.
Pierwszym prototypem Sake w Japonii było *Kuchi-kumi-sake. Do jej produkcji nie wymagane były żadne maszyny ani urządzenia tylko wystarczające silne szczęki oraz zęby. Ziarna ryżu, ale również kasztany, orzechy oraz owoce były przeżuwane, a enzym, który występuje w ślinie uruchamiał proces fermentacji, dzięki dzikim drożdżom przenoszonym przez powietrzę.
Kuchi – usta
Kumi – żuć
Sake – Alkohol
1300 lat temu zaczęła się rozprzestrzeniać metoda warzenia z użyciem słodu ryżowego, a za jej nadzór odpowiadał specjalny Urząd powstały na Dworze Cesarskim ,,Sake no Tsukasa”. To był początek rozwoju i rozpowszechnienia Sake wokół Japonii.
Jak powstaje Sake?
Nie miałem jeszcze przyjemności odwiedzić kraju kwitnącej wiśni, ale jest to mój następny kierunek, kiedy sytuacja na świecie unormuje się. Nie od dziś wiadomo, że Japonia słynie z perfekcji i precyzji, estetyki oraz przywiązania uwagi do szczegółów. Rzemieślnicze tradycje można znaleźć niemalże w każdym produkcie Japońskim, jak również i Sake.
Większość z Was prawdopodobnie wie, że Sake powstaje z ryżu. Ale jak zrobić Sake? Jak powstaje ten trunek? Proces produkcji Sake nie jest zbyt dobrze znany. Aby zrozumieć w jaki sposób określa się smaki, a przede wszystkim jak wybrać odpowiednią dla Nas Sake bądź naszych gości, niezbędna jest wiedza o procesie jej produkcji.
Cztery kluczowe elementy są zaangażowane w warzenie Nihonshu to: ryż, woda, koji oraz drożdże.
*Mai – ryż
Przez tysiące lat ryż był najważniejszym japońskim produktem rolnym. Kiedyś forma japońskiej waluty, obecnie służy do produkcji wielu innych towarów takich jak, mąka, ocet, mochi i oczywiście Sake. Jednak do produkcji wysokiej jakości Sake niezbędny jest wyspecjalizowany ryż *Shuzo-koteki-mai, który znacznie różni się od ryżu stołowego. Należy jednak pamiętać, że ryż stołowy wykorzystywany jest do warzenia Stołowego Sake *Futsu -Shu i ponad 50% tego Sake jest obecnie produkowana w Japonii.
Zapewne teraz zadajecie sobie pytanie, czym tak naprawdę różni się ryż od ,,ryżu”? Mianowicie ziarna ryżu do premium Sake zawierają więcej ,,czystej” skrobi usytuowanej w centrum ziarna *Shinpaku inaczej ,,białe serce”, natomiast tłuszcze, aminokwasy i minerały zlokalizowane są w zewnętrznej części. Ziarna są większe o 30% od ziaren ryżu stołowego dzięki czemu istnieje mniejsze ryzyko pękania podczas frezowania.
Ryż przechodzi czteroetapowy proces przygotowania go do warzenia. Proces produkcji zaczyna się od twardego brązowego i suchego ryżu, a kończy na białym parzonym i miękkim ziarnie. Wybór dokonany w tych czterech etapach ma znaczący wpływ na styl Sake jaki można uzyskać z gotowanego ryżu.
Proces mielenia bądź frezowania ryżu wprowadzony w szesnastym wieku pozwala usunąć część tłuszczów i aminokwasów, które są niepożądane w produkcji aromatycznych i wyrafinowanych premium Sake. *Seimai-buai jest współczynnikiem określającym wielkość ziarna która pozostaje po zmieleniu. Jest to istotny element znajdujący się na etykiecie każdej butelki Sake.
Przykładowo, jeśli mamy Sake *Seimai-buai 60% oznacza to, że 40% ziarna zostało usunięte. Im większy procent spolerowania ryżu tym lepsza, a co za tym idzie droższa Sake. Produkt uboczny po polerowaniu ryżu *Nuka (mąka) jest wykorzystywany w celach kulinarnych.
*Seimai-buai – % współczynnik polerowania ryżu
Po zakończeniu polerowania, ryż jest zbyt suchy, aby przejść do kolejnych etapów, dlatego należy pozwolić mu odpocząć, aż odzyska wilgotność zbliżoną do tej przed polerowaniem około 13-15%. Czas odpoczynku *karashi trwa od kilku dni nawet do kilku tygodni. Po tym okresie spoczynku ryż myję się, aby usunąć resztki mąki, a następnie moczy w wodzie do uzyskania wilgotności w granicach 30%. Przy produkcji wysokich jakości Sake, czynności te wykonywane są precyzyjnie z ,,zegarkiem w ręku”, gdyż ma to ogromny wpływ na końcowy produkt.
*Karashi – odpoczynek
*Sen-mai – czyszczenie ryżu
*Shinseki – moczenie
Kolejną czynnością jest gotowanie ryżu na parze *mushimai. Ryż układa się warstwami, a parzenie rozpoczyna się od warstwy dolnej. Ciepło i wilgotność pary wodnej zmieniają strukturę molekularną skrobi w ziarnie umożliwiając jej łatwiejszy rozkład, jak również jednorodny wygląd. Proces parzenia ryżu zwiększa również poziom wilgotności ryżu do około 40%. Parzenie trwa około godziny i jest to pierwsze poranne zadanie wykonywane przez pracownika browarni *kurabito. Tradycyjne japońskie narzędzie do gotowania ryżu nosi nazwę Koshiki. Ugotowany ryż jest chłodzony na specjalnych podłogowych matach w browarni *Kura. Kiedy ryż osiągnie docelową temperaturę około 40*C jest natychmiast wysyłany do kolejnych etapów produkcji.
*Mushi-mai – gotowanie ryżu na parze
*Kurabito – pracownik browarni
*Kura – browarnia Sake
*Koji – Grzyb (Aspergillus oryzae)
Koji to kultura specjalnych rodzajów grzybów nitkowatych uprawianych na ziarnach zbóż. Koji było fundamentem kultur kulinarnych Japonii i pleśń ta została nazwana przez japońską kompanię piwowarską ,,narodowym grzybem”. Koji poza wykorzystaniem do warzenia Sake, od czasów starożytnych służy również do produkcji tradycyjnych japońskich produktów takich jak miso, ocet ryżowy, sos sojowy czy mirin.
Głównym celem koji jest dostarczenie enzymów, które rozłożą skrobie ryżowe na fermentowalne cukry glukozowe. Jest to ta sama funkcja, którą odgrywa słód jęczmienny w większości produkcji piwa. Polerowanie usuwa zarodek z zewnętrznej części ryżu, co oznacza, że polerowanego ryżu nie można słodować. Z tego powodu piwowar musi stosować inne środki dostarczenia enzymów konwersyjnych.
Produkcja koji odbywa się w specjalnym laboratoryjnym pomieszczeniu zwanym *kojimuro, gdzie wilgotność i temperatura jest sprawdzana nawet co godzinę. Należy wyróżnić trzy główne rodzaje grzyba koji żółty, biały i czarny. Niemalże w 99% przypadkach do produkcji Sake używa się żółtego rodzaju (Aspergillus Oryzae), ponieważ pleśń ta produkuje zdecydowanie mniejszy poziom kwasu cytrynowego. Wielu znawców i krytyków uważa, że zbyt wysoka kwasowość w Sake jest niepożądana.
*Kojimuro – pomieszczenie do produkcji pleśni Koji
*Mizu – Woda
Woda jest częścią każdego większego procesu produkcji Sake i stanowi ponad 80% końcowego produktu i około 40 litrów wody jest potrzebne do wytworzenia jednego litra Sake.
Historycznie japońscy producenci nihonshu budowali browary z dostępem do stałego zaopatrzenia w wodę dobrej jakości. Japonia otrzymuje obfite opady deszczu, więc dostęp do takiej wody rzadko stanowi problem. Woda użyta do produkcji Sake musi być zgodna z określonymi normami dotyczącymi wody przeznaczonej do produkcji produktów spożywczych. Istnieją ścisłe odgórne limity dopuszczalnego poziomu substancji organicznych, a poziom żelaza jest zdecydowanie mniejszy niż w tak zwanej ,,kranówce”. Zbyt duża ilość żelaza nadaje Sake czerwono-brązowej barwy oraz psuje aromat i smak. Minerały znajdujące się w wodzie są niezbędnymi składnikami odżywczymi drożdży podczas fermentacji.
*Kobo – Yeast
Z punktu widzenia piwowarów drożdże mają do spełnienia kilka bardzo ważnych ról. Pierwsza to produkują alkohol z cukru, tworzą związki aromatyczne, jak również związki organiczne w tym kwasy. Drożdże odgrywają krytyczną rolę w określaniu stylu Sake. Różne ich odmiany prowadzą do wyraźnych różnic w aromatach, ale mogą również wpływać na teksturę i kwasowość Sake. Alkohol jest dla nich trucizną, więc gdy poziom staje się zbyt wysoki około 15% drożdże winne stają się uśpione i przestają pracować. Ze względu na mutacje drożdży przeprowadzone przez selektywne browarnie, drożdże do Sake nie przestają pracować nawet w warunkach toksycznych, które mogą je zabić, a poziom alkoholu w ekstremalnych warunkach osiąga nawet 22%.
Powyżej przedstawiłem Wam cztery niezbędne czynniki odpowiedzialne za proces tworzenia Sake, teraz przejdziemy do procesu fermentacyjnego oraz wykończenia Sake.
Po zakończeniu tworzenia koji, następnym etapem jest przygotowanie kultury drożdżowej Sake inaczej ,,matki fermentacji *shubo składającej się z koji, parzonego ryżu, wody oraz drożdży. Startery fermentacyjne są szeroko stosowane w produkcji wielu alkoholi. Pomyśl o shubo, jak o ,,przystawce drożdżowej” podobnie jak przy produkcji zakwasu chlebowego. Shubo służy głównie w dwóch celach: pierwszy to stworzenie wystarczająco silnej i zdrowej populacji drożdży, aby zbudować i utrzymać główną fermentację, natomiast drugi to kontrolowanie niepożądanych bakterii przez zakwaszenie środowiska kwasem mlekowym. Drożdże wyhodowane przez piwowarów mogą tolerować tę kwasowość, ale inne drobnoustroje mają z tym problem. Proces ten trwa około czterech tygodni.
*Shubo – matka fermentacji
*Moromi – Zacier główny
Wśród różnych napojów alkoholowych mówi się, że w szczególności Sake wymaga wysokiego poziomu umiejętności technicznych. Jest to bardzo związane z metodą warzenia. Odbywa się ona w dość innowacyjny sposób, jak na produkcję alkoholu. Do głównego zbiornika fermentacyjnego dodaje się parzony ryż, koji, starter oraz wodę partiami. W procesie znanym jako *San-dan-shikomi ,,trzyetapowa metoda dodawania”, która trwa cztery dni. Ma to na celu zapewnienie, że drożdże nie zostaną zbyt rozwodnione, a proces fermentacji nie zostanie zbyt wcześnie zatrzymany.
*San dan – trzy
*Shikomi – przygotowanie, składniki
Sake jest jedna z nielicznych grup alkoholowych, która powstaje nietypową metodą fermentacji, a mianowicie ,,Wielokrotną równoległą fermentacją” eng. Multiple Parallel Fermentation. Jeśli nie spotkaliście się z tym terminem krótkie wyjaśnienie.
W najprostszy sposób pleśń koji przekształca skrobie ryżową w cukier prosty, natomiast drożdże zamieniają ten cukier w alkohol. Te dwa procesy odbywają się jednocześnie w tym samym zbiorniku fermentacyjnym. Dzięki temu drożdże do produkcji Sake są w stanie wyprodukować alkohol o stężeniu alkoholowym około 20%.
Należy pamiętać, że proces fermentacji trwa około czterdziestu dni, a temperatura przez cały czas jest kontrolowana. Ogólnie rzecz biorąc, fermentacja sake odbywa się w dość chłodnych warunkach od 6* C do 18* C. Kontrolowanie tej temperatury ma znaczący wpływ na ostateczny styl Sake.
Ciepła fermentacja sprawia, że drożdże pracują szybciej co również skraca czas fermentacji, natomiast powstałe Sake są treściwsze z aromatami płatków, ryżu czy mleka.
Zimna fermentacja, natomiast powoduje, że drożdże pracują wolniej co za tym idzie Sake są lżejsze z aromatami owocowymi i kwiatowymi. Ekstremalnie zimna fermentacja jest stosowana w stylu Sake ginjo. W bardzo zimnych warunkach drożdże poddawane są wielkiemu stresowi (niska temperatura zabija drożdże) w wyniku czego wytwarzają substancje chemiczne o wyraźnych aromatach zielonego jabłka i bananów. Aromaty te nazywane są ginjo-ka.
Jak sami widzicie proces fermentacji jest dość unikatowy i skomplikowany, ale najważniejsze jest to co znajduje się w butelce
*Joso – Wykończenie Sake oraz dodatki
Po zakończeniu fermentacji nowo powstały alkohol należy oddzielić od niesfermentowanych stałych części ryżu pozostawionych w zacierze tak zwane ciasto Sake *Kasu. Istnieje kilka metod wyciskania Sake, ale najbardziej popularna jest maszyna do prasowania Assaku-ki, która pod wpływem wysokiego ciśnienia oddziela osad od Sake. Drugą powszechną metodą jest Funa -Shibori z wykorzystaniem bawełnianych worków i niewielkiego ciężaru. Trzecia i najbardziej luksusowa wykorzystuje również bawełniane worki, ale oddzielenie czystej Sake od osadu następuje samoczynnie przez ociekanie.
Zasadniczo jedynym dozwolonym dodatkiem po przecedzeniu Sake jest woda. Alkohol może być dodany tylko i wyłącznie przed cedzeniem w ograniczonych ilościach. Celem tego zabiegu nie jest zwiększenie objętości alkoholu, lecz zwiększenie ekspresji aromatów w szczególności w Ginjo Sake. Destylowany alkohol sprawia również, że profil smakowy Sake jest lżejszy, zmniejsza poziom cukru i umami, a finisz jest krótszy i ostrzejszy. Rodzaj alkoholu dodawanego do Sake zależy od producenta, najczęściej wybieranym jest z melasy trzciny cukrowej bądź shochu.
Technika ta staje się coraz mniej powszechna z racji popularyzacji Junmai Sake, czyli czystej Sake bez żadnych dodatków. Browarnie również ulepszyły rodzaj używanych drożdży, dzięki którym Sake może osiągnąć owocowe aromaty bez dodatku destylowanego alkoholu.
Po wyciskaniu, Sake jest prawie klarownym płynem, lecz wciąż posiada drobne cząsteczki, które usuwane są głównie za pomocą aktywnego węgla w formie proszku. Węgiel aktywny ma wysoką zdolność adsorpcji pozwalającej oczyścić Sake i usunąć ślady brązowienia oraz negatywnych aromatów.
*Roka – filtracja aktywnym węglem
*Muroka – Sake bez filtracji aktywnym węglem
Większość Sake jest pasteryzowana po filtracji w celu zatrzymania fermentacji poprzez zabicie pozostałych drożdży oraz wydłużenia okresu przydatności do spożycia. Następnie Sake dojrzewa w zbiornikach lub butelkach przez kilka miesięcy, nabierając dodatkowych aromatów i smaków. Po dojrzewaniu Sake może zostać ponownie pasteryzowane. Oczywiście te ostatnie kroki mogą zostać pominięte, wydłużone to wszystko zależy od mistrza browarni *Toji jak chce dopracować swój produkt.
Reasumując, proces produkcji Sake jest niczym sztuka, każdy etap jej tworzenia jest nieodrębną częścią kolejnego, a powodzenie każdego kroku zależy w ogromnym stopniu od wszystkiego co nastąpiło przed nim. Jakość wynikająca ze starannego wysiłku we wcześniejszych etapach jest nieodłącznym elementem końcowego produktu. Sposób w jaki ryż jest myty, moczony i gotowany na parze wpływa na wytwarzanie koji, co z kolei wpływa na fermentację, a łańcuch ten trwa do samego końca produkcji.
Klasyfikacja Sake
Istnieje wiele japońskich terminów dotyczących typów Sake, które mogą być zniechęcające dla niewtajemniczonych. Postaram się wyjaśnić w jak najprostszy sposób. Podstawowa klasyfikacja Sake jest zaskakująco prosta zwłaszcza w porównaniu z metodami klasyfikacji wina. Chociaż japońskie Sake można sklasyfikować według rodzaju ryżu/ użytych drożdży i pochodzenia geograficznego najbardziej nadrzędnymi klasyfikacjami są (1) jak duża część ziaren ryżu została wypolerowana (zmielona) oraz (2) czy dodano niewielką ilość alkoholu destylowanego w celu wyszczególnienia cech Sake.
Przede wszystkim musimy wyróżnić dwa typy Sake ,,stołowa” Futshu-shu oraz ,,premium” *Tokutei-meisho-shu.
Futshu-shu pokrywa ponad 50% produkcji Sake w Japonii. Jej produkcja jest objęta zdecydowanie mniejszymi regulacjami niż premium Sake.
– brak wymogu współczynnika ,,polerowania” ryżu
– ilość dodanego alkoholu sięga nawet do 50%
– producent może użyć innych dodatków takich jak cukier, aminokwasy (zwiększenie umami)
Premium Sake
Na pierwszą klasyfikację składa się trzy rodzaje: Honjozo, ginjo oraz daiginjo
Honjozo – Sake ze stopniem polerowania ryżu 70% i poniżej. Jest to treściwa i soczysta Sake, zbożowe i mleczne aromaty z wysokim poziomem umami
Ginjo – jest warzone z ziarnami ryżu, które są polerowane do 60% lub mniej. Proces, fermentacji odbywa się w niskiej temperaturze, dzięki czemu Sake ma genialny owocowy aromat oraz niski poziom umami. Jest to stosunkowo lekki rodzaj Sake
Daiginjo – współczynnik polerowania ryżu wynosi 50% i poniżej. Królowa wśród Sake. Produkowana jest w mniejszych ilościach i opiera się na tradycyjnych metodach. Piwowarzy wykorzystują swoje najwyższe umiejętności i wiedzę, aby wyodrębnić pełny smak i aromat ryżu.
W każdym z tych rodzajów Sake jest dodana niewielka ilość alkoholu destylowanego z bardzo dobrego powodu technicznego i nie jest to zwiększenie poziomu alkoholu, a mianowicie pomoc w wydobyciu jak największej ilości aromatów i smaków. Dodawanie alkoholu ma również inne zalety, w tym łagodzenie Sake oraz poprawę stabilności i trwałości.
Junmai – odnosi się do Sake, która jest produkowana, tylko i wyłącznie z ryżu, koji, wody oraz drożdży bez dodatku alkoholu. Prawo nie określa poziomu wypolerowania ryżu dla Junmai. Teoretycznie można użyć niepolerowanego, ale to się raczej nie zdarza. W większości przypadków ryż do Sake jest polerowany do około 70% bądź poniżej.
Poniższy schemat wyjaśnia dalszą klasyfikację.
Jak pić Sake?
Etykieta serwisu Nihon-shu *o-Shaku.
Zasady japońskich dobrych manier są dość ściśle określone, a Sake nie jest od nich zwolnione.
- Zawsze polewaj Sake swoim sąsiadom, ale nigdy nie napełniaj swojego kubka, pozwól to zrobić innym gościom
- Aby okazać szacunek zawsze do nalewania Sake używaj obydwu rąk
- Swój kubeczek również trzymaj w obydwu dłoniach
- Osoby z wyższym statusem mają pierwszeństwo podczas nalewania
Jedną z wyjątkowych cech Sake jest jego zdolność do odkrywania nowych aspektów smakowych w różnych temperaturach. Tradycyjnie Sake zawsze było pijane na gorąco i niestety wciąż są zagorzali zwolennicy, którzy twierdzą, że jest to jedyny dopuszczalny sposób picia Sake. Jednak dzięki udoskonaleniom metod produkcji, zniknęła potrzeba usunięcia wad aromatycznych Sake poprzez podgrzewanie. Temperatura ma wpływ zarówno na postrzeganie smaku, jak i postrzeganie aromatów. Podgrzewanie podkreśla słodycz oraz umami, zaś niska temperatura podkreśla słoność i gorycz. Z zasady należy pamiętać, że najbardziej aromatyczne jak daiginjo oraz ginjo są idealne w niskiej temperaturze, podczas gdy bogatsze Junmai, Honjozo czy Futsushu serwowane są w temperaturze pokojowej bądź gorące. Oczywiście nic nie może zastąpić doświadczenie oraz własnych preferencji i gustu. Najczęściej używane terminy to *Reishu czyli schłodzone Sake, natomiast *Atsu-kan Sake serwowane na ciepło.
W czym pić Sake?
Sake sprzedawane jest zazwyczaj w dużych butelkach 720 ml bądź 1.8 l, lecz serwowane jest w malutkich naczyniach. Wybór szkła do degustacji zależy od kontekstu, rodzaju Sake, jak również temperatury. Istnieje wiele tradycyjnych form, ale ceramika jest najczęściej używanym materiałem.
Tokkuri – japońska nazwa na tradycyjną karafkę do Sake. Najczęściej używane są o pojemności 300 ml
Ochoko – tradycyjny japoński kubeczek. Mają one różne kształty, a ich standardowa pojemność to około 60 ml. Ich mały rozmiar oznacza, że należy je często uzupełniać, co odzwierciedla tradycję japońskiej gościnności.
Masu – mały drewniany pojemnik z cedru. Pierwotnie używany do odmierzania ryżu, współcześnie wykorzystywany do picia Sake w okazjonalnych ceremoniach. Standardowa miara to 180 ml.
Sakazuki – są to prawdopodobnie najstarsze naczynia do picia Sake, ale są niezwykle eleganckim sposobem na popijanie Sake, historycznie używane głównie przez japońskich szlachciców podczas uroczystości bądź bankietów. Ich średnica to 5-8cm
Kilka wskazówek dotyczących przechowywania Sake:
- przechowuj Sake w lodówce w temperaturze poniżej 12*C
- powinno być spożyte maksymalnie rok po opuszczeniu browarni
- butelka powinna stać zawsze pionowo
- unikaj jasnego światła. Aminokwasy i witaminy w Sake degradują się pod wpływem światła, powodując odbarwienie i utratę aromatu. To tłumaczy, dlaczego większość butelek Sake ma ciemnozieloną bądź brązową barwę, która blokuje promienie świetlne.
Kiedy pić Sake?
W Japonii Sake jest spożywane przy każdej okazji, najczęściej jest towarzyszem *Sakana , japoński termin odnoszący się do przystawek, które są spożywane w towarzystwie Sake.
Często mówi się, że Sake ,,nie walczy” z jedzeniem i stosuje się powszechną praktykę, że napój ten może być spożywany z wieloma różnymi potrawami. Dzięki niskiej zawartości gorzkich i kwaśnych elementów w Sake, rzadko powoduje jakiekolwiek problemy podczas łączenia z różnym typem dań.
Oczywiście najpopularniejsze połączenia to Sake/Sushi, Sake/Sashimi. Sake jest super substytutem dla białych win w połączeniu z owocami morza. Dzięki absencji siarki oraz żelaza zabija niechciane rybie aromaty. Idealnie nadaje się lekka i owocowa ginjo Sake
Bogate, treściwe Sake z wysokim poziomem Umami świetnie łączysię z czerwonym grillowanym mięsem
Można i należy powiedzieć, że Sake ucieleśnia kulturę samej Japonii. Głębia znaczenia, dbałość o najdrobniejsze szczegóły oraz wartości kulturowe uczyniły Japonie krajem niezwykle pociągającym. Bez podstaw kulturowych Sake jest tylko kolejnym napojem alkoholowym. Jeśli dodamy do tego odrobinę historii, metodologii i umiejętności otrzymujesz coś atrakcyjnego i trwałego. Jak dla mnie tą atrakcyjnością jest właśnie prostota i złożoność Sake
*Kanpai – Na zdrowie
Kamil Szuchalski